Project Groen van Prinstererlyceum in Vlaardingen betreft de vernieuwbouw van een VO-school voor Mavo (vmbo-TL)/Havo/VWO/Gymnasium.
De omvang bedraagt ca. 8.300 m2 bvo.
Het gebouw maakt deel uit van een waardevol historisch ensemble uit de wederopbouwperiode. Het schoolgebouw is in 1956 ontworpen door architect Cornelis (Kees) Elffers en in 2011 aangewezen als rijksmonument. Het behoort tot de door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed geselecteerde top 100 monumenten uit de periode 1940-1958. Daarmee vertegenwoordigt het een bijzonder voorbeeld van naoorlogse onderwijshuisvesting en modernistische architectuur in Nederland.
Het gebouw ligt in de wijk Babberspolder, een naoorlogse uitbreidingswijk van stedenbouwkundige Willem van Tijen. Het lyceum is hier geplaatst in een open groene zone, waarmee de school niet alleen een belangrijke onderwijsfunctie
vervult, maar ook een centrale plek inneemt in de wijk.
Dit project omvat de restauratie en transformatie van dit monumentale complex. De niet-monumentale uitbreidingen uit latere perioden worden gesloopt om de oorspronkelijke stedenbouwkundige kwaliteiten weer te herstellen. Zo wordt het zicht op de groene zone teruggebracht en wordt de samenhang tussen gebouw en wijk opnieuw versterkt. Het project is dus onlosmakelijk verbonden met het behoud, herstel en activeren van een historisch gebouw én met het ensemble van naoorlogse architectuur in de directe omgeving.
Plaats
Vlaardingen
Jaar
2023-
Opdrachtgever
Lentiz onderwijsgroep
Oppervlakte
8.300 m2 bvo
Opdracht
SO, VO, DO van zowel nieuwbouw als vernieuwbouw van het rijksmonument, coördineren van het ontwerpproces met de adviseurs, esthetisch advies tijdens de bouwvoorbereiding en uitvoering.
Bouwsom
€
Ontwerpteam
Tjerk van Wetering
Mariska de Groot
Bart-Jan van Wijk
Amira Sehovic
RESULTAAT
CONCEPT
Hedendaagse toevoeging in een historische context
Naast het behoud en de restauratie van het monumentale deel van de school was er de opgave om een eigentijds onderwijsgebouw te realiseren voor 1350 leerlingen. De onderwijsvisie is veranderd en vraagt om meer dan de traditionele klaslokalen langs een gang. Zelfstandig werken, flexibele leeromgevingen en multifunctionele ruimten zijn bepalend voor het onderwijsconcept van nu en de toekomst.
De nieuwbouw vormt een hedendaagse architectonische toevoeging in deze historische context. Er is gekozen voor een
compact nieuw volume dat los van het monument is geplaatst, evenwijdig aan de hoofdvleugel. Hiermee sluit het ontwerp aan op de maat en schaal van de bestaande bebouwing, zonder het monument te overschaduwen. Een transparant tussenlid vormt de verbindende schakel en maakt de overgang tussen oud en nieuw helder zichtbaar. Tegelijkertijd versterkt dit element de modernistische opzet van afzonderlijke vleugels, waardoor de historische structuur juist beter afleesbaar wordt.
De architectuur van de nieuwbouw verwijst naar de vormentaal van Elffers, maar is eigentijds uitgewerkt. Verticale penanten en horizontale metselwerkbanden refereren aan de composities van de monumentale gevels, terwijl de detaillering en de openingen zijn afgestemd op hedendaagse eisen van licht, lucht en transparantie.
Het contrast in materialisering en verfijning zorgt voor een nieuwe dimensie in de beeldkwaliteit: de uitbreiding vormt een duidelijke toevoeging van nu, maar is tegelijkertijd ingetogen genoeg om de historische waarde te respecteren.
Het nieuwe centrale hart dat door de transparante zone ontstaat, vormt het kloppend middelpunt van de school. Hier
komen leerlingen en docenten samen, worden leerpleinen en ontmoetingsplekken gecreëerd en ontstaat overzicht en
sociale samenhang. Belangrijke monumentale elementen, zoals de oostgevel van de practicumvleugel en de betonnen
penantenstructuur, zijn hier inpandig zichtbaar gemaakt. Daarmee wordt het monument niet alleen behouden, maar actief onderdeel van de dagelijkse onderwijsomgeving.
Binnen het monument zelf zijn aanpassingen gedaan met respect voor de bestaande structuur. De gangen zijn deels bij de lokalen betrokken om meer ruimte te bieden, maar de oorspronkelijke zichtlijnen zijn bewaard gebleven door verlaagde zones en doorzichten. Karakteristieke details, zoals de entreehal met de beelden van Hank Hans, het originele zaagtandplafond van de aula en de bijzondere trappenhuizen, zijn zorgvuldig behouden en geïntegreerd in het nieuwe gebruik. Het resultaat is een onderwijscomplex waarin verleden en toekomst elkaar versterken. Het rijksmonument behoudt zijn cultuurhistorische waarde en herkenbaarheid, terwijl de nieuwbouw voorziet in de ruimtelijke en functionele eisen van modern onderwijs. Door subtiele contrasten in architectuur, materialisering en detaillering ontstaat een hedendaagse toevoeging die niet in concurrentie treedt met het monument, maar het juist versterkt.
Het Groen van Prinstererlyceum is daarmee een overtuigend voorbeeld van hoe een historisch gebouw en ensemble kan worden uitgebreid met een hedendaagse toevoeging, op een manier die respectvol, toekomstgericht en architectonisch hoogwaardig is.
